Oświetlenie pod lupą Inspekcji Handlowej
Inspekcja Handlowa skontrolowała 300 rodzajów tradycyjnych żarówek i opraw oświetleniowych i zakwestionowała 35,3% z nich. Najczęstsze zastrzeżenia to nieprawidłowe oznakowanie wyrobów. Część z nich dotyczyła także bezpieczeństwa.
W drugim kwartale 2018 roku kontrolerzy Inspekcji Handlowej zbadali 300 rodzajów produktów – 258 opraw oświetleniowych (różnego rodzaju kloszy) i 42 źródła światła (żarówki tradycyjne, z żarnikiem, obecnie sprzedawane jako specjalistyczne żarówki wstrząsoodporne). Kontrolą objęto 92 placówki, w tym 50 sklepów, 19 supermarketów i 23 hurtownie.
Inspektorzy zakwestionowali 35,3% wyrobów (106 modeli – 105 opraw i jedno źródło świata). W 88,6% z tej liczby stwierdzili nieprawidłowe oznakowanie, np. niepełne informacje, które są podstawą bezpiecznego użytkowania, brak nazwy producenta lub importera, brak lub nieprawidłowe oznakowanie CE, czy deklarację zgodności.
W 25 przypadkach kontrolerzy mieli zastrzeżenia do wykonania produktów. Dotyczyły one m.in. nieodpowiedniej izolacji, niewłaściwej ochrony przed wnikaniem pyłów i wilgoci, ostrych krawędzi, które stykają się z przewodami czy braku zabezpieczeń przed bezpośrednim kontaktem użytkownika z elektrycznością.
W wyniku badań laboratoryjnych inspektorzy zakwestionowali cztery oprawy oświetleniowe. Część z nich nie zapewniała deklarowanego stopnia ochrony IP (Ingress Protection). Jest to stopień ochrony zapewnianej przez obudowę przed wnikaniem obcych ciał stałych oraz szkodliwymi skutkami wnikania wody. Niewłaściwa ochrona to zagrożenie zwarcia lub porażenia prądem. W pozostałych przypadkach producent zastosował niewłaściwy typ przewodów dla opraw zewnętrznych.
Wielu przedsiębiorców dobrowolnie usunęło nieprawidłowości. Wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej wydali dwie decyzje czasowo zakazujące udostępniania wyrobu. Prezes UOKiK wszczął 11 postępowań w sprawie wprowadzenia do obrotu wyrobów niezgodnych z wymaganiami, w kilku przypadkach trwają postępowania wyjaśniające.
Tradycyjne żarówki wciąż dostępne
Unia Europejska od 2009 stopniowo wycofuje z produkcji żarówki tradycyjne. Zastąpienie ich halogenowymi, a następnie oświetleniem LED, ma zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do środowiska oraz ograniczyć wydatki na oświetlenie. Żarówki LED są droższe, ale powinny świecić nawet kilka lat. 1 września 2009 roku UE wycofała z produkcji tradycyjne żarówki o mocy 100 W, rok później te o mocy 75 W. W roku 2011 natomiast nastąpiło wycofanie żarówek 60 W, a w 2012 o mocy 40 i 25 W. Można było jednak nadal wyprzedawać zapasy. 1 września 2018 Unia Europejska wprowadziła zakaz produkcji żarówek halogenowych. Unijne regulacje dopuszczają sprzedaż tego typu żarówek, aż do wyczerpania zgromadzonych zapasów magazynowych. Tradycyjne żarówki można jednak nadal kupić jako żarówki „specjalnego przeznaczenia”, „wstrząsoodporne” lub „przemysłowe”.
Rady UOKiK dla konsumentów
UOKiK radzi konsumentom na co zwracać uwagę przy wyborze wyrobów oświetleniowych.
- Sprawdź na oprawie oświetleniowej, jaki rodzaj żarówki do niej pasuje i jaką powinna mieć maksymalną moc.
- Przeczytaj informacje o barwie światła podane na opakowaniu. Ciepłe światło jest wskazane w pomieszczeniach przeznaczonych do wypoczynku, zimne sprzyja koncentracji i powinno być stosowane np. w pomieszczeniach biurowych.
- Sprawdź, czy oprawa lub żarówka jest oznakowana znakiem CE – producent deklaruje w ten sposób, że jest bezpieczna.
- Na wyrobie, w instrukcji obsługi, karcie gwarancyjnej lub innej dokumentacji powinna znajdować się nazwa, określenie modelu, numer serii, dane producenta lub importera.
- Oprawy wewnętrzne nie mogą być montowane na zewnątrz – kupuj je zgodnie z przewidywanym przeznaczeniem.
- Sprawdź przed zakupem, czy produkt nie jest uszkodzony, czy przewody i przełączniki są dobrze dopasowane i czy oprawa jest stabilna.
- Jeśli masz wątpliwości dotyczące zakupów, skontaktuj się z Inspekcją Handlową.
