Wyłączniki silnikowe MS18 są trójfazowymi, ręcznie sterowanymi aparatami rozruchowymi do bezpośredniego załączania i wyłączania trójfazowych i jednofazowych silników prądu przemiennego. Wyposażono je w wyzwalacz przeciążeniowy i zwarciowy. Łącznie z elementami wyposażenia dodatkowego urządzenia spełniają wymagania stawiane wyłącznikom głównym.

Wyzwalacze przeciążeniowe wyłączników są wyzwalaczami nastawnymi o różnych prądowych zakresach nastawczych dla poszczególnych typów. Wszystkie te zakresy obejmują znamionowe prądy łączeniowe Ie od 0,10 do 18 A. Wyłączniki MS18 można instalować w rozdzielnicach przystosowanych do aparatury modułowej, w których montaż jest realizowany z wykorzystaniem szyn montażowych TH35. Konstrukcja wyłączników zapewnia stopień ochrony IP20. Podwyższenie ich stopnia ochrony do IP41 lub IP55 jest możliwe poprzez zamontowanie ich w dodatkowych obudowach izolacyjnych HO-41 i HO-55 (rys. 2) do mocowania na powierzchni płaskiej lub w obudowach FP-41 i FP-55 do mocowania w pulpicie lub we wnęce.

Rys. 1. Wyłącznik silnikowy MS18

Wyzwalacze

Zadaniem wyłączników silnikowych, oprócz wykorzystywania ich do załączania i wyłączania silników, jest ochrona silników przed skutkami zwarć i przeciążeń. Taki zakres ochrony jest realizowany przez wyzwalacze przeciążeniowe (termiczne) i magnetyczne (zwarciowe). Wyzwalacz zwarciowy wyłącznika nie działa, gdy prąd przetężeniowy jest mniejszy niż jedenastokrotna wartość nastawy prądu Ie. Jego działanie jest niezależne od temperatury otoczenia w zakresie -20 do +60^oC (kompensacja temperaturowa). Podany powyżej próg działania wyzwalaczy zwarciowych ma związek z prądem przeciążeniowym w czasie rozruchu silników indukcyjnych klatkowych, powodującym powstanie zwarciopodobnego impulsu prądowego trzy- do dziesięciokrotnie większego niż prąd Ie. Z tego powodu charakterystyka wyzwalania wyłączników przez wyzwalacze zwarciowe jest dostosowana do tych warunków. Uwzględnia też czas trwania rozruchu silnika, który wynosi od 2 do 15 sekund w zależności od rodzaju obciążenia i momentu rozruchowego silnika. Podczas rozruchu silnika, gdy nie występują inne zakłócenia, prawidłowo zastosowana ochrona przeciążeniowa nie zadziała przed jego zakończeniem.

Rys. 2. Obudowa izolacyjna wyłącznika silnikowego MS18 do montażu na powierzchni płaskiej

Wyłączniki MS18

Jak wynika z charakterystyki czasowo-prądowej t-I wyłączania wyłącznika, ochrona przeciążeniowa jest realizowana do jedenastokrotnej wartości prądu nastawy Ie, a przy większych prądach wyłączniki są wyzwalane przez wyzwalacze zwarciowe. Wyzwalacz zwarciowy wyłącznika reaguje również na warunki pracy niepełnofazowej. W przypadku zaniku jednej fazy wyłącznik MS18 powoduje rozłączenie obwodu zgodnie z wymaganiami normy PN-IEC 60947-4-1.
Dla napięcia znamionowego silnika 400 V AC i nastawach prądu Ie od 0,1 A do 10 A nie jest wymagane dodatkowe dobezpieczanie bezpiecznikami. Dopiero dla nastaw prądu od 10 A do 18 A, kiedy prąd Icu wynosi 25 kA, jest wymagane dodatkowe dobezpieczanie wyłączników bezpiecznikami gG/gL o prądzie znamionowym 63 A do 80 A. Tabela doboru bezpieczników topikowych w celu dobezpieczenia wyłączników jest podana w katalogu firmowym oraz w instrukcji montażu dołączonej do wyłącznika.

Parametry

Znamionowe napięcie łączeniowe U_e (międzyfazowe) wyłączników MS18 wynosi 690 V. Jest to największa wartość napięcia znamionowego łączeniowego. Wyłączniki mogą również pracować przy niższym napięciu U_e – 230, 400, 500 V. Napięcie znamionowe udarowe wytrzymywane dla obwodów głównych Uimp wynosi 6 kV. Wyłączniki należą do III kategorii przepięciowej, określającej rodzaj sieci, w której mogą być stosowane. Oznacza to, że nie powinny one powodować przepięć łączeniowych wyższych niż napięcie znamionowe udarowe wytrzymywane Uimp i nie powinny być narażone na przepięcia łączeniowe wyższe od tego napięcia. Wyłączniki MS18 wyposażone są w zaciski główne umożliwiające przyłączenie przewodów o przekrojach drutu (lub linki) od 0,75 do 10 mm² (6 mm²), natomiast dla zacisków styków pomocniczych – od 0,75 do 2,5 mm². Posiadają dużą wytrzymałość elektryczną i mechaniczną wynoszącą 50 tys. łączeń (cykli).

Wyposażenie dodatkowe

Wyłączniki silnikowe MS18 posiadają bogate wyposażenie dodatkowe:
• styki pomocnicze (sterownicze) HSV – montowane w gnieździe w przedniej części wyłącznika,
• styki pomocnicze (sterownicze) HS… – montowane do bocznej części wyłącznika,
• styk alarmowy HRS – sygnalizujący zadziałanie wyzwalacza termicznego lub zwarciowego,
• wyzwalacz napięciowy (wzrostowy) AR – montowany do bocznej części wyłącznika, powodujący wyzwolenie wyłącznika we wszystkich warunkach pracy. Napięcie znamionowe sterujące wyzwalacza wzrostowego posiada wartość 24, 110, 230, 400 V / 50/60 Hz,
• wyzwalacz podnapięciowy UR – również montowany do bocznej części wyłącznika. Napięcie znamionowe sterujące wyzwalacza posiada wartości znamionowe 24, 110, 230, 400 V / 50/60 Hz. Zadziałanie wyzwalacza powoduje wyzwolenie wyłącznika, gdy napięcie na jego zaciskach spadnie do wartości 0,7 – 0,35 napięcia znamionowego. Gdy napięcie zasilające wyłącznik jest niższe niż 35% napięcia znamionowego, wyzwalacz uniemożliwia załączenie wyłącznika. Ponowne ręczne załączenie wyłącznika po otwarciu go przez wyzwalacz podnapięciowy jest możliwe tylko wówczas, gdy wartość napięcia wzrośnie powyżej 85% wartości znamionowej.
Do wyłączników silnikowych MS18 oferowane są również inne elementy wyposażenia dodatkowego, jak: blokady przycisków sterujących HZ z możliwością zamykania na klucz oraz przyciski bezpieczeństwa Stop z możliwością blokowania ich kluczykiem po wyłączeniu wyłącznika MS18.
Wyłącznik silnikowy MS18 otrzymał tytuł Elektroprodukt Roku 2011 przyznawany przez czytelników magazynu Elektrosystemy.

Piotr Perczyński
Autor pracuje jako product manager
w firmie ETI Polam