W połowie kwietnia br. konsorcjum spółek z Grupy Apator i Phoenix Systems zawarło umowę z Energą Operatorem na sprzedaż i dostawę 7000 sztuk Zestawów Koncentratorowo-Bilansujących (ZKB). Urządzenia, będące fundamentem ekosystemu sieci inteligentnych (Smart Grid) Energi Operatora, zostaną dostarczone do Gdańska, Kalisza, Koszalina, Olsztyna, Płocka i Torunia.

W ramach konsorcjum, Apator SA i Apator Telemetria będą odpowiadać za produkcję i projektowanie urządzeń, a spółka Phoenix Systems z Grupy Atende za dostarczenie oprogramowania urządzenia, opartego o Phoenix-RTOS – otwarty, skalowalny system operacyjny dla Internetu Rzeczy.

– Zakup Zestawów Koncentratorowo-Bilansujących to kolejny „kamień milowy” w implementacji inteligentnych sieci elektroenergetycznych w Enerdze Operatorze. Wdrożenie to daje liczne korzyści dla samego odbiorcy, z których najważniejsze to możliwość rozliczenia energii na podstawie danych rzeczywistych o zużyciu, możliwość sprawdzenia ilości energii wprowadzonej do sieci przez prosumentów oraz tworzenie świadomego odbiorcy energii elektrycznej. Zmiany zachodzące w polskim prawie stawiają przed infrastrukturą metrologiczną nowe wyzwania oraz coraz wyższe wymagania. Jako Operator Systemu Dystrybucyjnego inwestujemy w nowe rozwiązania technologiczne, jakim jest m.in. użycie w komunikacji pomiędzy licznikami, a koncentratorami w technologii PRIME 1.4 o częstotliwości do 500 kHz. Dzięki temu rozwiązaniu zapewnimy łączność z urządzeniami obecnie użytkowanymi w Enerdze Operatorze oraz z przyszłymi rozwiązaniami oferowanymi na rynku światowym – mówi Ewa Sikora, dyrektor Pionu Usług Dystrybucyjnych Energi Operatora.

Nowy projekt bazuje na synergii doświadczeń spółek, które jako jedne z nielicznych całkowicie polskich firm od lat rozwijają systemy dla inteligentnej energetyki. Połączy on know-how spółek Grupy Apator w zakresie projektowania i produkcji urządzeń sieci inteligentnych z doświadczeniem spółki Phoenix Systems, w zakresie systemu operacyjnego dla urządzeń IoT oraz rozwoju stosów komunikacyjnych stosowanych w sieciach inteligentnych.

Phoenix-RTOS wykorzystywany jest już w inteligentnych gazomierzach, licznikach energii oraz koncentratorach danych. Apator i Phoenix Systems pracują obecnie nad kolejnymi wspólnymi projektami m.in. innowacyjnym licznikiem smart, opartym na uniwersalnej i elastycznej technologii, która umożliwi stosowanie nowych funkcjonalności wprowadzanych poprzez aplikacje (jak w smartfonie).

Zestaw Koncentratorowo-Bilansujący (ZKB)

ZKB to połączenie licznika bilansującego z koncentratorem danych, montowanego na stacjach średniego napięcia m.in. w celu zapewnienia obsługi komunikacji z inteligentnymi licznikami oraz dostarczenia informacji pomiarowych dotyczących parametrów jakości energii elektrycznej. Instalacja urządzeń wynika z decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki – pozyskiwane dane mają zostać wykorzystane na potrzeby przyszłej regulacji jakościowej. Dzięki instalacji urządzeń, klienci są zasilani z monitorowanych stacji średniego napięcia. ZKB jest ważnym elementem inteligentnych sieci.

– ZKB jest kluczowym elementem inteligentnej sieci, który umożliwia komunikację pomiędzy licznikami zdalnego odczytu pracującymi w oparciu o nowoczesne technologie PLC. To rozwiązanie pełni rolę „lokalnego inteligentnego nadzorcy” w komunikacji licznikowej, działającego na poziomie stacji elektroenergetycznej Sn/nN. Jest też elementem niezbędnym dla komunikacji z pozostałą częścią infrastruktury AMI (np. systemem HES). Naszym celem jest zaoferowanie kompleksowego rozwiązania dla AMI, a ZKB jest kolejnym etapem budowania kompleksowej oferty Grupy Apator w zakresie smart meteringu  – wyjaśnia Artur Bratkowski, dyrektor ds. Aparatury i Systemów Pomiarowych Apator SA.

Urządzenie ZKB zostanie opracowane od podstaw w Polsce w oparciu o autorską implementację standardu komunikacji po liniach energetycznych PRIME v.1.4, która jako pierwsza na świecie będzie wykorzystywać wszystkie dostępne kanały w paśmie FCC (0 – 0.5 MHz). Wykorzystanie wszystkich kanałów pozwoli na uzyskanie większej przepływności komunikacji, zwiększenie odporności na zakłócenia oraz umożliwi działanie kilku koncentratorów w obrębie pojedynczej stacji transformatorowej. Poprzednia generacja ZKB używała standardu PRIME v 1.3.6 w paśmie CENELEC A (0 – 100 kHz), a w sieci Energa Operator działa ponad 35 000 szt. tych urządzeń.

– Rozwijane wspólnie z Apatorem innowacyjne urządzenie ZKB stanowi kolejny, ważny element we wdrażaniu inteligentnego opomiarowania w Polsce. Wierzę, że użycie szerokiego pasma tj. wszystkich kanałów komunikacyjnych PRIME 1.4 pozwoli na odczyt danych z liczników energii w czasie rzeczywistym, co stanowi warunek konieczny dla rozwoju energetyki przyszłości, opartej o społeczności energetyczne. Cieszę się, że nasz otwarty system operacyjny Phoenix-RTOS jest coraz częściej wybierany jako podstawa dla nowoczesnych urządzeń pomiarowych, które są już urządzeniami Internetu Rzeczy – powiedział Paweł Pisarczyk, prezes Phoenix Systems.

Nowe Prawo energetyczne przewiduje m.in. harmonogram montażu przez operatorów systemu dystrybucyjnego (OSD) energii elektrycznej liczników zdalnego odczytu – tzw. inteligentnych. Do końca 2023 r. ma je mieć co najmniej 15% odbiorców danego OSD, dwa lata później – 35%., na koniec 2027 r. wskaźnik ten ma wynosić co najmniej 65%, a do końca 2028 r. – co najmniej 80%. Dane z liczników o pobranej z sieci i oddanej do niej energii będą sumowane w okresach 15 min. Gromadzone będą też dane o mocy, parametrach jakościowych i inne, których zbieranie będą przewidywać odrębne przepisy.