W bogatym asortymencie osprzętu instalacyjnego ważne miejsce zajmują rury osłonowe kabli i przewodów oraz rury elektroinstalacyjne.
Oferta rynkowa obejmuje rury osłonowe, przepustowe, rurociągi kablowe, rury instalacyjne oraz osprzęt przeznaczone do ochrony kabli układanych pod ziemią, nad ziemią, na słupach i budowlach oraz wewnątrz budynków pod tynkiem, na tynku, w podłogach i stropach. Rury wykonywane są zazwyczaj z tworzyw sztucznych:  polietylenu – HDPE, polipropylenu – PP, polichlorku winylu – PCW i ze stali nierdzewnej lub galwanizowanej. Tworzywa sztuczne wykorzystywane do wytwarzania rur i osprzętu są zazwyczaj uniepalnione, nie przenoszą płomienia i nie wydzielają związków halogenowych w czasie pożaru.

Wśród oferowanych rur osłonowych należy przede wszystkim wyróżnić dwie grupy wyrobów – rury osłonowe budowlane przeznaczone do stosowania w ziemi lub w instalacjach podtynkowych, które po zainstalowaniu praktycznie nie pracują, oraz rury przemysłowe, które w całym okresie eksploatacji narażone są na działanie czynników zewnętrznych, np. promieniowania UV, wilgoci, agresywnych czynników chemicznych, zmiany temperatury, czy oddziaływań mechanicznych.

Dobór rozwiązań

Aby stworzyć kompletny, sprawny system ochrony przewodów i kabli adekwatny do narażeń występujących w środowisku ich eksploatacji, trzeba uwzględnić parametry chronionych kabli i przewodów oraz cechy charakteryzujące środowisko ich pracy. Czynniki te będą decydować o doborze materiałów i konstrukcji rur osłonowych. Na początek należy dobrać średnicę wewnętrzną rury ochronnej do średnicy kabla czy przewodu. Średnica wewnętrzna rury osłonowej powinna być większa 1,5 raza od średnicy zewnętrznej chronionego kabla elektroenergetycznego i 2 razy większa od średnicy zewnętrznej kabla światłowodowego. Wymagania dotyczące materiałów i sposobu montażu rur osłonowych zawarte są w normie PN-EN 61386 Systemy rur instalacyjnych do prowadzenia przewodów.

Oferta rur osłonowych firmy Kopos

Materiał wykonania i konstrukcja
Materiałem najczęściej wykorzystywanym w produkcji rur osłonowych i ich osprzętu jest polietylen wysokiej gęstości (HDPE), ze względu na jego dużą wytrzymałość mechaniczną na obciążenia udarowe, jakie mogą wystąpić przy instalacji i w czasie eksploatacji, oraz szeroki zakres temperatur roboczych w granicach od -30 do 90^oC. Polietylen jest również odporny na wpływy atmosferyczne i większość związków chemicznych. Rury osłonowe z HDPE wykorzystywane są do ochrony kabli elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia, kabli telekomunikacyjnych miedzianych i światłowodowych, sieci telewizji kablowej itp., we wszystkich miejscach, w których występują znaczne obciążenia zewnętrzne. Właściwości polietylenu pozwalają na układanie wykonanych z niego rur osłonowych we wszelkiego rodzaju gruntach w tym nawodnionych i agresywnych chemicznie. Duża elastyczność materiału łagodzi i kompensuje naprężenia powstałe wskutek osiadania gruntu.
HDPE oraz szereg innych tworzyw wykorzystuje się przy produkcji rur przeznaczonych do układania na otwartym powietrzu. Podstawowym wymaganiem jest w tym przypadku odporność na działanie promieniowania UV. Rury przeznaczone do układania na zewnątrz budynków produkowane są w kolorze czarnym, z dodatkiem substancji chroniących przed działaniem promieniowania UV, które powoduje przyspieszone starzenie materiału. Na zewnątrz budynków rury osłonowe pracują w warunkach częstych zmian temperatury, co powoduje zmiany ich długości. Czynnik ten należy uwzględnić przy montażu instalacji.
Do ochrony kabli niskiego i średniego napięcia przeznaczone są rury osłonowe o dwuściennej konstrukcji w różnym wykonaniu, albo z powierzchnią zewnętrzną karbowaną i wewnętrzną gładką, albo z obydwiema powierzchniami karbowanymi lub gładkimi. Takie konstrukcje zapewniają wyrobom lekkość i elastyczność przy jednoczesnej znacznej wytrzymałości mechanicznej. Odcinki rur łączy się dwuzłączkami lub kielichami wykonanymi z tego samego materiału. Wciąganie kabli ułatwiają gładkie powierzchnie wewnętrzne i linki pilotujące.
Rury osłonowe kabli ułożonych w gruncie powinny mieć kolor – niebieski w przypadku kabli niskiego napięcia i czerwony w przypadku kabli średniego napięcia. Są też oferowane rury osłonowe czarne z wzdłużnymi pasami w kolorze zgodnym z ich przeznaczeniem.
Do ochrony przewodów w instalacjach budynkowych stosuje się rury z polipropylenu (PP). Materiał ten charakteryzuje znaczna sztywność, malejąca wraz z podwyższaniem temperatury, i znaczna wytrzymałość mechaniczna. Większa sztywność i wytrzymałość mechaniczna charakteryzuje poliamid (PA6). Poliamid tłumi drgania i jest odporny na ścieranie. Stosuje się go głównie w trudnych warunkach eksploatacyjnych. Oferowane są również rury osłonowe ze stali galwanizowanej – zapewniają one ochronę przewodom elektrycznym prowadzonym obok przewodów hydraulicznych, pneumatycznych i w instalacjach przypodłogowych w pomieszczeniach przemysłowych, handlowych itp. Do ochrony przewodów w maszynach i urządzeniach technologicznych poleca się rury osłonowe stalowe z płaszczem z polichlorku winylu (PCW) lub poliamidu (PA6), które zapewniają ochronę przed działaniem kwasów, ługów i innych agresywnych chemikaliów. W obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarowym znajdują zastosowanie rury osłonowe wykonane z materiałów bezhalogenowych, niepalnych, samogasnących i nieprzenoszących płomienia,

Oferta rynkowa

W ofercie rynkowej znajdują się m.in. następujące rodzaje rur osłonowych i elektroinstalacyjnych:

Rura osłonowa karbowana RKGL z pilotem, szara 320N / 5 cm firmy AKS Zielonka

Rury osłonowe z polietylenu (PE)
Rury osłonowe z polietylenu (PE) przeznaczone do budowy kanalizacji kablowych. Stosowane są również jako rury osłonowe różnego rodzaju kabli elektroenergetycznych, światłowodowych, sygnalizacyjnych, teletechnicznych itp. Produkowane są najczęściej w kolorze czarnym. Wewnętrzna powierzchnia rur jest rowkowana. Może być na niej naniesiona warstwa poślizgowa do ograniczenia siły potrzebnej do zaciągania kabla. Warstwa poślizgowa wykonana jest ze specjalnie dobranego tworzywa zapewniającego trwałość i niezmienność właściwości w czasie długotrwałej eksploatacji. Rury tego rodzaju mogą być na życzenie produkowane z wzdłużnymi kolorowymi paskami oraz z zainstalowaną linką lub pilotem do wciągania kabli lub przewodów. Średnice tego rodzaju rur mieszczą się zazwyczaj w zakresie od 25 do 75 mm. Temperatura pracy wynosi od -25 do 90^oC.
Zalety:
• elastyczność zapewniająca łatwość montażu,
• długi okres eksploatacji,
• duża wytrzymałość mechaniczna,
• odporność na korozję,
• brak szkodliwego oddziaływania na środowisko.

Rury osłonowe dwuwarstwowe, z polietylenu (PE), do dużych obciążeń
Warstwa zewnętrzna tego typu rur jest karbowana, a warstwa wewnętrzna gładka. Wykonywane są w kolorach: niebieskim do ochrony kabli elektroenergetycznych niskiego napięcia i czerwonym – do ochrony kabli elektroenergetycznych średniego napięcia. Temperatura pracy wynosi od -40 do 100^oC. Rury tego rodzaju przeznaczone są do ochrony kabli w czasie budowy:
• linii wysokiego i niskiego napięcia,
• linii telekomunikacyjnych, telewizyjnych itp.,
• sieci światłowodowych,
• okablowania oświetlenia ulicznego i sygnalizacji świetlnej,
• przepustów pod drogami, ulicami, torami tramwajowymi i kolejowymi.

Rura karbowana PCV z pilotem RGp 25/19 320N firmy Marmat

Rury osłonowe z polietylenu wysokiej gęstości (HDPE)
Rury osłonowe z polietylenu wysokiej gęstości (HDPE) są przeznaczone do budowy kanalizacji i rurociągów kablowych: energetycznych, światłowodowych, telekomunikacyjnych, telewizyjnych i podobnych. Zazwyczaj produkowane są w kolorze czarnym. Powierzchnia wewnętrzna rur jest rowkowana wzdłużnie, może być na nią naniesiona warstwa poślizgowa ułatwiająca zaciąganie kabla. Warstwa poślizgowa ma również właściwości konserwujące polietylen, przez co przedłuża się okres eksploatacji rur i utrzymują się ich właściwości. Produkowane są również rury z wzdłużnymi kolorowymi paskami zgodnymi z życzeniem odbiorcy, z zainstalowaną linką do przeciągania kabla lub pilotem. Wytrzymałość linki na rozerwanie wynosi zazwyczaj 5 kN, zaś pilota 0,25 kN. Średnice zewnętrzne tego rodzaju rur mieszczą się w zakresie 25 do 75 mm. Temperatura pracy od -25 do 90^oC.

Rury osłonowe karbowane dwuwarstwowe HDPE
Rury osłonowe karbowane dwuwarstwowe wykonane są z polietylenu o dużej gęstości (HDPE), zazwyczaj w kolorach: czerwonym, niebieskim i czarnym. Odcinki handlowe (długości 25 lub 50 m) zakończone są złączką piaskoszczelną i uszczelką gumową. Niektóre wersje rur wyposażone są w pilota. Rury tego rodzaju przeznaczone są do budowy kanalizacji kablowych i osłaniania kabli elektroenergetycznych, sterowniczych, telekomunikacyjnych, telewizyjnych, teleinformatycznych itp. Rury osłonowe karbowane charakteryzują się bardzo dobrą sztywnością obwodową, porównywalną do rur ze ścianką litą, przy znacznie zmniejszonym ciężarze jednostkowym. Montaż rurociągów kablowych z rur karbowanych jest bardzo prosty i może być wykonywany ręcznie, bez potrzeby użycia specjalizowanych narzędzi. Zakresy średnic zewnętrznych rur wynoszą od 50 do 160 mm, a wewnętrznych od 39,5 do 137 mm.

Rury osłonowe karbowane z polietylenu (PE)
Rury osłonowe karbowane z polietylenu (PE) służą do ochrony układanych w ziemi przewodów i kabli elektroenergetycznych, sterujących, telekomunikacyjnych, światłowodowych itp. Mogą być układane pojedynczo, w wielu rzędach i w wielu warstwach, z wykorzystaniem wsporników dystansowych. Zewnętrzna warstwa jest karbowana, wewnętrzna gładka. Elastyczność rur w zwojach uzyskiwana jest przez zastosowanie do wykonania warstwy zewnętrznej karbowanej poliamidu o wysokiej gęstości i do wykonania warstwy wewnętrznej poliamidu o niskiej gęstości. Obydwie warstwy rur w odcinkach prostych wykonywane są z poliamidu o wysokiej gęstości. Standardowo oferowane są kolory czarny, niebieski i czerwony. Na zamówienie rury osłonowe z poliamidu mogą być wykonane w dowolnym kolorze. Zastosowanie poliamidu do budowy rur osłonowych zapewnia niewielki ciężar własny, a więc łatwość i bezpieczeństwo montażu, elastyczność nawet w niskich temperaturach i odporność na wpływy środowiskowe i działanie czynników chemicznych. Dzięki standardowym średnicom zgodnym z normami możliwe jest łączenie rur karbowanych z rurami gładkimi.
Kanalizacje wykonane z rur karbowanych standardowo zachowują piaskoszczelność i wodoszczelność przy zastosowaniu łączówek i dodatkowych uszczelek. Odporność na udary rur w odcinkach spełnia wymagania klasy „normalnej”, zaś rur w zwojach spełnia wymagania klasy „lekkiej” według normy PN-EN 50086-2-4.
Rury karbowane łatwo się wygina, co oznacza, że można je dostosować do kształtu wykopu przy użyciu małej liczby łuków, można omijać przeszkody, pamiętając o warunkach przeciągania kabla. Dzięki niewielkiemu ciężarowi, rury można układać w wykopach ręcznie, bez konieczności użycia ciężkiego sprzętu lub specjalistycznych narzędzi. Dłuższe odcinki rurociągów mogą być układane przy użyciu rur w zwojach bez konieczności wykonywania częstych połączeń. Odcinki rur łączy się za pomocą złączek dwukielichowych. Rury osłonowe karbowane można układać w wykopach wielorzędowo lub wielowarstwowo przy użyciu wsporników dystansowych.
Systemy karbowanych rur osłonowych uzupełnia bogata oferta osprzętu i narzędzi, np. złączki przejściowe na rury gładkościenne, odgałęźniki lub łuki, które zazwyczaj są dostępne na zamówienie.

Dwuścienne karbowane rury Kopoflex firmy Kopos

Rury osłonowe karbowane z poliamidu samogasnącego
Rury osłonowe karbowane z poliamidu samogasnącego są odporne na ścieranie oraz na wpływy środowiskowe i działanie substancji chemicznych i paliw, zwłaszcza olejów, benzyny, rozpuszczalników, kwasów i zasad, ozonu.

Rury przepustowe jednowarstwowe gładkie
Rury przepustowe jednowarstwowe gładkie są wykonywane z polietylenu wysokiej gęstości w kolorach czerwonym, niebieskim i ewentualnie innych na zamówienie. W zależności od typu przeznaczone są do: typ lekki – ochrony kabli ziemnych do budowy sygnalizacji świetlnej i oświetlenia ulicznego układanych w miejscach, w których nie ma ruchu kołowego; typ ciężki – do stosowania przy budowie linii kablowych w trudnych warunkach terenowych jako przepusty pod drogami, ulicami, torami kolejowymi.

Wiązka rurek serii FP-WM-PC firmy FCA w rurze osłonowej. Do instalacji w kanalizacji kablowej pierwotnej lub bezpośrednio w gruncie; z pierwotnego polietylenu wysokiej gęstości HDPE

Rury jednowarstwowe z polietylenu odporne na promieniowanie UV
Rury jednowarstwowe z polietylenu odporne na promieniowanie UV służą do ochrony kabli w przestrzeniach otwartych – na słupach, budynkach itp. Są czarne i produkowane z dodatkiem antyutleniacza zapobiegającego odbarwianiu się rury. Temperatura pracy od -25 do 90^oC.

Rury naprawcze gładkie z podwójnym profilem H
Rury naprawcze gładkie z podwójnym profilem H wykonane są z PCW uniepalnionego w kolorze czarnym, do małych i dużych obciążeń mechanicznych. Są przeznaczone do ochrony eksploatowanych linii kablowych i naprawy uszkodzonych rur osłonowych. Nie wymagają złączek. Łączenie wykonuje się przez nasunięcie górnej połowy rury na kolejny odcinek na długości 0,5 m. Temperatura pracy od -5 do 60^oC.

Rury elektroinstalacyjne giętkie
Rury elektroinstalacyjne giętkie z polipropylenu lub z polietylenu bezhalogenowe jednowarstwowe są przeznaczone do układania na i pod tynkiem, w murach i do zalewania betonem, do budowy instalacji elektrycznych dowolnego rodzaju, do małych i średnich obciążeń. Są zazwyczaj bezbarwne, czarne lub pomarańczowe. Kolor pomarańczowy oznacza, że rura wykonana jest z tworzywa bez dodatku składnika opóźniającego palenie się przenoszenie płomienia i ograniczającego wydzielanie się szkodliwych gazów podczas spalania. Temperatura pracy od
-25 do 105^oC.

Rury elektroinstalacyjne jednowarstwowe karbowane
Rury elektroinstalacyjne jednowarstwowe karbowane wykonane z uniepalnionego PCW-U bezhalogenowego, nieprzenoszącego płomienia, białe są przeznaczone do małych obciążeń mechanicznych. Używa się ich we wszystkich instalacjach elektrycznych na i podtynkowych oraz do instalacji w prefabrykatach betonowych. Temperatura pracy wynosi od -5 do 60^oC.

Dwudzielna rura osłonowa Kopos Kopohalf, z bezhalogenowego polietylenu HDPE

Rury elektroinstalacyjne dwuwarstwowe karbowane wewnątrz
Rury elektroinstalacyjne dwuwarstwowe karbowane wewnątrz, wykonane z uniepalnionego PCW-U bezhalogenowego i nieprzenoszącego płomienia, szare, są przeznaczone do średnich obciążeń mechanicznych. Wykorzystuje się je we wszystkich instalacjach elektrycznych na i podtynkowych oraz do zalewania w betonie i lastryku. Temperatura pracy od -5 do 60^oC.

Gładkie rury elektroinstalacyjne w odcinkach prostych
Gładkie rury elektroinstalacyjne w odcinkach prostych, ze względu na estetyczne wykonanie przeznaczone są do układania na tynku. Mogą być również układane pod tynkiem, w murach i w posadzkach. Wykonane z uniepalnionego PCW-U bezhalogenowego, nieprzenoszącego płomienia, do małych obciążeń mechanicznych, szare. Temperatura pracy od -5 do 60^oC. Każdy odcinek rury wyposażony jest w kielich do łączenia z kolejnym odcinkiem. Przy układaniu na tynku wymagają niewielkiej liczby mocowań.

Rury elektroinstalacyjne jednowarstwowe karbowane bezhalogenowe
Rury elektroinstalacyjne jednowarstwowe karbowane wykonane z polipropylenu bezhalogenowego do dużych obciążeń mechanicznych z zainstalowaną linką zaciągową. W ofercie dostępne są następujące wykonania: w kolorze szarym, nieprzenoszące płomienia, ze środkiem opóźniającym palenie się; w kolorze czarnym, nieprzenoszące płomienia, ze środkiem opóźniającym palenie się i z dodatkiem antyutleniacza; w kolorze pomarańczowym, przenoszące płomień, bez środka opóźniającego palenie się. Temperatura pracy od -5 do 90^oC. Charakterystyka elektryczna: wytrzymałość elektryczna 2000 V, 50 Hz w ciągu 15 min, rezystancja powierzchniowa ł 1000 MW (500 V prądu stałego).

Rury elektroinstalacyjne ze stali pokryte warstwą grafitu
Rury elektroinstalacyjne ze stali pokryte warstwą grafitu wykonane w technologii wielowarstwowej odporne na udary mechaniczne. Poprzeczne karby powodują, że są one bardzo elastyczne. Przenikaniu wilgoci zapobiegają warstwy impregnowanego papieru między warstwami stali. Rury tego rodzaju wykonywane są również z pokryciem z uniepalnionego, bezhalogenowego PCW, chroniącego przed korozją i wpływami agresywnego środowiska. Rury bez zewnętrznego płaszcza ochronnego z PCW mają bardzo wysoką odporność termiczną – do 250oC. Rury te są stosunkowo lekkie i do ich montażu nie są potrzebne narzędzia specjalizowane i kształtki. W wykonaniach oprzewodowania używane są standardowe uchwyty. Karby poprzeczne odpowiadają gwintom w standardowych złączkach do rur stalowych. Rury te przeznaczone są do instalacji na maszynach, obrabiarkach, urządzeniach technologicznych. Temperatura pracy wersji bez pokrycia PCW w granicach od -45 do 250^oC, z pokryciem PCW od -25 do 60^oC.

Węże osłonowe bardzo giętkie
Węże osłonowe bardzo giętkie ze stali kwasoodpornej lub galwanizowanej, w płaszczu z tworzywa bezhalogenowego samogasnącego lub gołe bez płaszcza, przeznaczone do stosowania wszędzie tam, gdzie potrzebna jest lekka i elastyczna osłona przewodów elektroenergetycznych, sterowniczych, sieci informatycznych, teletechnicznych itp. odporna na korozję i udary mechaniczne, np. w przemyśle maszynowym. Węże wyposażane są w końcówki ułatwiające ich połączenie z osprzętem instalacyjnym.
Rury osłonowe i elektroinstalacyjne uważane są za materiały budowlane i wymagane jest uzyskiwanie aprobat technicznych umożliwiających ich stosowanie w budownictwie zarówno obiektów budowlanych, jak i dróg, mostów itp.

Opracowano na podstawie
materiałów firmowych