Seria aparatów zabezpieczających Sentron firmy Siemens obejmuje całą gamę aparatury modułowej, wyłączników kompaktowych i powietrznych, rozłączników izolacyjnych i bezpiecznikowych oraz aparatury pomiarowej. W artykule opisane zostało portfolio produktów w zakresie aparatury modułowej.

Systemy i rozwiązania firmy Siemens w zakresie rozdziału energii niskiego i średniego napięcia są zorientowane na poprawę efektywności, bezpieczeństwa i niezawodności instalacji. Produkty przeznaczone są zarówno do obiektów przemysłowych, jak i mieszkalnych oraz infrastrukturalnych. Główną część oferty firmy stanowi seria aparatów zabezpieczających Sentron, w tym grupa funkcjonalnych aparatów modułowych.

Kompletna rozdzielnica z wyłącznikiem różnicowoprądowym oraz wyłącznikami nadmiarowoprądowymi wraz z przeciwpożarowymi detektorami iskrzenia 5SM6

Modułowe aparaty zabezpieczające

Wśród aparatury modułowej wyróżnia się następujące najważniejsze urządzenia zabezpieczające:
• wyłączniki nadmiarowoprądowe (ochrona przed przeciążeniem i zwarciem),
• wyłączniki różnicowoprądowe (ochrona przed porażeniem elektrycznym),
• ochronniki przeciwprzepięciowe.
Oferta Siemens dodatkowo uzupełnia ten szereg o przeciwpożarowe detektory iskrzenia oraz wyłączniki różnicowoprądowe typu F i typu B.
Instalacje elektryczne zgodnie z normami zabezpieczane są zazwyczaj wyłącznikami nadmiarowoprądowymi i wyłącznikami różnicowoprądowymi typu AC lub A. Jednakże takie zabezpieczenia są niewystarczające do kompleksowej ochrony instalacji. Nie wykrywają one bowiem niebezpiecznego iskrzenia w instalacjach oraz prądów różnicowych pochodzących od nowoczesnych urządzeń elektrycznych z przekształtnikami częstotliwości, przez co nie chronią w niektórych przypadkach przed pożarami oraz przed porażeniem elektrycznym. Wypełnieniem dotychczasowej luki w zabezpieczeniach są przeciwpożarowe detektory iskrzenia 5SM6 oraz wyłączniki różnicowoprądowe typu F oraz typu B. W przypadku przeciwpożarowych detektorów iskrzenia firma Siemens jest jak dotąd jedynym producentem, który wprowadził tego typu aparaty na europejski rynek.

Wyłączniki różnicowoprądowe stanowią ważny element zabezpieczenia przed porażeniem

Wyłączniki nadmiarowoprądowe

Wyłączniki nadmiarowoprądowe stanowią w instalacjach elektrycznych zabezpieczenie przeciążeniowe i zwarciowe. W ofercie Siemensa dostępne są następujące serie wyłączników nadmiarowoprądowych:
• seria 5SL – wyłączniki przeznaczone do infrastruktury,
• seria 5SY – wyłączniki przeznaczone do przemysłu,
• seria 5SP – wyłączniki wysokoprądowe (80-125 A) oraz wyłączniki selektywne (przedlicznikowe).
W każdej z tych grup dostępne są aparaty o różnej zdolności łączeniowej. W ramach serii 5SL występują wyłączniki o zdolności łączeniowej 6 kA (5SL6) oraz 10 kA (5SL4). W ramach przemysłowej serii 5SY dostępne są wyłączniki o zdolności łączeniowej 10 kA (5SY4), 15 kA (5SY7) oraz 25 kA (5SY8). Dodatkowo w skład serii 5SY wchodzą również wyłączniki 5SY5 przeznaczone do instalacji prądu stałego do 440 V DC. Wszystkie podane wartości odnoszą się do zdolności łączeniowej według normy IEC 60898. Regulacja ta dopuszcza obsługę aparatów przez osoby niewykwalifikowane. Seria przemysłowa 5SY została również przebadana zgodnie z normą IEC 60947 i odpowiednie wartości zdolności zwarciowej według tej normy dostępne są na zapytanie (wytrzymałości te są wyższe niż dla normy IEC 60898).

Wyłącznik różnicowoprądowy 5SV

Wyłączniki różnicowoprądowe

Wyłączniki różnicowoprądowe stanowią w instalacjach elektrycznych ochronę dodatkową przed porażeniem przy dotyku pośrednim i bezpośrednim. Do niebezpiecznych sytuacji (porażeń, pożarów) może dochodzić wskutek wadliwego oprzewodowania, uszkodzeń izolacji oraz niefachowo prowadzonych prac instalacyjnych. W celu prawidłowego zabezpieczenia instalacji elektrycznej przed tego typu zagrożeniami należy stosować wyłączniki różnicowoprądowe. Na polskim rynku w dalszym ciągu powszechnie stosowane są wyłączniki różnicowoprądowe typu AC, które działają tylko w przypadku wystąpienia prądu różnicowego sinusoidalnego. Tego typu nieodkształcone przebiegi prądu różnicowego w dzisiejszych instalacjach zdarzają się coraz rzadziej. Przykładowo w niemieckich normach krajowych DIN nie jest dozwolone stosowanie wyłączników typu AC do zabezpieczania gniazd wtyczkowych. Absolutnym minimum powinno być stosowanie wyłączników typu A, które działają nie tylko w przypadku sinusoidalnych prądów różnicowych, lecz również w przypadku prądów różnicowych ze składową stałą.
W przypadku nieprawidłowego doboru wyłączników różnicowoprądowych należy spodziewać się, że z jednej strony aparat może nie zadziałać wtedy, kiedy będzie to konieczne, lub też może dochodzić do niepotrzebnych wyłączeń wskutek impulsowych prądów udarowych.
Dodatkowo, we współczesnych instalacjach coraz częściej występują nowoczesne urządzenia 1-fazowe ze zintegrowanymi przemiennikami częstotliwości (np. pralki lub pompy ciepła). Stosowanie tego typu urządzeń może generować prądy różnicowe o mieszanym charakterze częstotliwościowym. Aby sprostać takim wymaganiom, Siemens wprowadził do sprzedaży wyłączniki różnicowoprądowe typu F, które są przystosowane do prawidłowego działania w wyżej wymienionych warunkach.
W ramach oferty Siemensa dostępne są dwie serie wyłączników różnicowoprądowych:
• seria 5SV – typ A oraz typ AC,
• seria 5SM – typ F oraz typ B.
Wśród każdej z serii dostępne są aparaty o znamionowych prądach różnicowych 30, 300 i 500 mA. Oferowane są wykonania bezzwłoczne, krótkozwłoczne oraz selektywne. Najnowsze wyłączniki serii 5SV są kompatybilne z akcesoriami do wyłączników nadmiarowoprądowych 5SL/5SY.

Ochronnik przeciwprzepięciowy serii 5SD7

Wyłączniki kombinowane

Wyłączniki kombinowane to urządzenia, które w jednej obudowie posiadają zintegrowane zabezpieczenie nadmiarowoprądowe oraz zabezpieczenie różnicowoprądowe. Siemens oferuje tego typu aparaty oznaczone symbolem 5SU1. Do wyboru są urządzenia o charakterystyce wyzwalania B, C i D oraz typie zabezpieczenia różnicowoprądowego AC, A, F i B/B+.
Stosowanie tego typu zabezpieczeń pozwala na oszczędność miejsca w rozdzielnicy w porównaniu do alternatywnego rozwiązania na oddzielnych wyłącznikach nadmiarowoprądowym i różnicowoprądowym. Ponadto oszczędzany jest czas na oprzewodowanie takich aparatów.

Przeciwpożarowy detektor iskrzenia 5SM6

Detektory iskrzenia

Dotychczasowa koncepcja ochrony instalacji elektrycznych zawarta w europejskich normach i stosowana przez wszystkich producentów aparatury zabezpieczającej niskiego napięcia posiadała poważną lukę. Żaden z aparatów zabezpieczających, takich jak bezpieczniki, wyłączniki nadmiarowoprądowe i wyłączniki różnicowoprądowe, nie wykrywa niebezpiecznego iskrzenia (szeregowego) w instalacjach elektrycznych, będącego przyczyną wielu pożarów. Iskrzenie może występować m.in. z powodu utraty styku (np. obluzowania przewodów w gniazdach odpływowych), silnego zginania i naciągania przewodów, które prowadzi do ich mechanicznego uszkodzenia (pękanie izolacji i żył), lub z powodu zmiażdżenia przewodu. Siemens wprowadził na europejski rynek produkt, który stanowi uzupełnienie dla ochrony przez wyłączniki nadmiarowoprądowe i różnicowoprądowe, wypełniając dotychczasową lukę w ochronie przed pożarami spowodowanymi iskrzeniem w instalacjach elektrycznych.
Przeciwpożarowy detektor iskrzenia 5SM6 wykrywa niebezpieczne iskrzenie i automatycznie odłącza zagrożony obwód, zapobiegając w ten sposób powstaniu pożaru. Ponadto urządzenie rozpoznaje i ignoruje iskrzenie, które występuje w normalnych warunkach pracy niektórych urządzeń (np. wiertarki, odkurzacza), dzięki czemu unika się niepotrzebnych wyłączeń.
Aparaty znajdują zastosowanie szczególnie w miejscach, w których pożar może nie zostać wykryty w odpowiednio krótkim czasie, np.:
• w sypialniach, pokojach dziecięcych,
• w miejscach, w których działają bez nadzoru urządzenia o wysokim poborze mocy (nocne działanie pralek, zmywarek itp.),
• w domach opieki, szpitalach.
Ponadto detektory 5SM6 mogą być stosowane w pomieszczeniach zawierających cenne przedmioty – bibliotekach, muzeach, galeriach – oraz w pomieszczeniach wykończonych łatwopalnymi materiałami, szczególnie w zabytkowych kościołach drewnianych. Dodatkowo detektory 5SM6 mogą pomóc uniknąć pożaru w pomieszczeniach, w których przetwarzane są materiały łatwopalne, np. w warsztatach stolarskich, piekarniach, oborach, stodołach. Detektory iskrzenia stosowane są wraz z wyłącznikami nadmiarowoprądowymi 5SY lub wyłącznikami kombinowanymi 5SU1.

Ochronniki przeciwprzepięciowe

Wyładowania atmosferyczne i przepięcia łączeniowe mogą prowadzić do uszkodzenia drogiego sprzętu elektronicznego oraz utraty danych zapamiętanych na nośnikach cyfrowych. Z tego powodu w instalacjach elektrycznych należy stosować odgromniki oraz ochronniki przeciwprzepięciowe. W ofercie Siemensa dostępne jest kompletne portfolio produktów potrzebnych do prawidłowego zabezpieczenia instalacji w tym zakresie. Rodzina produktów 5SD7 składa się z następujących aparatów:
• odgromników typu 1 (klasa B),
• ochronników kombinowanych typu 1+2 (klasa B+C),
• ochronników typu 2 (klasa C),
• ochronników typu 3 (klasa D).
Wymienione aparaty składają się z podstawy oraz wymienialnych ochronnych modułów wtykowych. W celu poprawnego wybrania ochronników przeciwprzepięciowych warto skorzystać ze specjalnie przygotowanego poradnika doboru tych aparatów.

Łukasz Przybecki
Autor jest pracownikiem
firmy Siemens