Pół wieku elektrowni wodnej we Włocławku
Największa przepływowa elektrownia wodna w Polsce od uruchomienia w 1969 roku wyprodukowała ponad 37 TWh energii elektrycznej. Obiekt wytwarza ponad 20% energii elektrycznej powstającej w krajowych hydroelektrowniach. Elektrownia jest w stanie zaspokoić potrzeby energetyczne wszystkich gospodarstw domowych w województwie kujawsko-pomorskim.
Elektrownia Wodna we Włocławku ma moc instalowaną na poziomie 162 MW i średnią roczną produkcję około 750 GWh. Hydroelektrownia we Włocławku jest jednocześnie największym obiektem OZE w Grupie Energa. Elektrownia jest w stanie zaspokoić potrzeby energetyczne wszystkich gospodarstw domowych w województwie kujawsko-pomorskim. Została oddana do użytku w 1969 roku.
– Jesteśmy dumni, że tak ważna inwestycja służy społeczeństwu od lat. Jednocześnie Energa pracuje nad tym, aby powstawały kolejne moce wytwórcze w odnawialnych źródłach energii. Obchodząc jubileusz pięćdziesięciolecia obiektu, który jest wyjątkowym obiektem inżynieryjnym w naszym kraju, składamy najlepsze życzenia pracownikom i kadrze dbającej o jego funkcjonowanie – mówi Piotr Meler, prezes Zarządu Energi OZE.
EW Włocławek jako element systemu stopni wodnych na Wiśle
Zapora we Włocławku projektowana była jako element systemu stopni wodnych, a nie jako samodzielny obiekt. W celu optymalnego wykorzystania obiektu zakładano pracę szczytową, tj. wielokrotne uruchamianie hydrozespołów w ciągu doby i pracę poziomem wody górnej, w zależności od dopływu w rzece.
Utrzymywanie poziomu wody na dolnym stanowisku stopnia Włocławek przez następny stopień miało umożliwiać całkowite wyłączanie obiektu na kilka godzin i gromadzenie w ten sposób wody na godziny zapotrzebowania szczytowego. Do czasu ukończenia kolejnego stopnia w Ciechocinku założono też konieczność przepuszczania przez całą dobę ustalonego minimalnego przepływu, gwarantującego niezbędne napełnianie koryta rzeki poniżej stopnia, co wymuszało pracę w godzinach kiedy energia była tańsza i w nadmiarze. Praca szczytowa i interwencyjna przewidywana była jedynie przy zużywaniu nadwyżek wody.
Stopień Ciechocinek nie powstał, a Elektrownia pracowała w ten sposób wiele lat, co doprowadziło do przyspieszonej erozji koryta rzeki poniżej stopnia, pociągając za sobą obniżanie się z roku na rok poziomów zwierciadła wody dolnej. Kolejne decyzje o pozwoleniu wodnoprawnym zakazały szczytowej pracy elektrowni, tj. przy zmieniającym się poziomie wody górnej.
Szczęśliwie zmiany te zbiegły się ze zmianami dobowego przebiegu zapotrzebowania na energię elektryczną – zaniknęły tzw. „doliny” i „szczyty” obciążenia – przepływowa praca elektrowni „na dopływie” jest pracą optymalną z punktu widzenia korzyści ekonomicznych.
Przy niskich przepływach w rzece, wielkość obniżenia koryta poniżej Włocławka przekroczyła już 3 m i wymusiła konieczność:
- przed wybudowaniem progu podpiętrzającego zwiększenia minimalnego przepływu z początkowych 300 do ponad 450 m3/s,
- zainstalowanie elektrycznych hamulców hydrozespołów, ze względu na brak odpowiedniego zanurzenia wirników turbin,
- budowy tymczasowego progu podpiętrzającego dolną wodę, poniżej stopnia,
- częstego wykonywania remontów i napraw umocnień brzegowych i dennych.
Są to znaczne utrudnienia eksploatacyjne, zmniejszające wyniki ekonomiczne. Mimo to Elektrownia produkująca tanią i ekologiczną energię jest wciąż ekonomicznie efektywnym zakładem.
Dane techniczne elektrowni
- Moc zainstalowana hydrozespołu: 26,7 MW
- Napięcie znamionowe generatora: 10,5 kV
- Prąd znamionowy generatora: 1750 A
- Prąd wzbudzenia: 1320 A
- Przełyk znamionowy turbiny: 365 m3/s
- Spad znamionowy: 8,8 m
- Dopuszczalny zakres spadów: 5,25 -12,75 m
- Transformatory blokowe: 72 MVA/10,5kV/110kV
- Transformatory potrzeb własnych: 1250kVA
- Moc instalowana elektrowni: 160,2 MW
- Całkowity przełyk instalowany: 2100 m3/s
- Prędkość obrotowa hydrozespołu: 57,7 obr/min
- Całkowity ciężar hydrozespołu: 1200 ton
- Rzędna piętrzenia: 57,30mn.p.m.
- Średnia roczna produkcja: 739GWh
Systemy monitoringu
- Automatyczny system technicznej kontroli zapory – ASTKZ
- System wspomagania operatorskiego
- System monitorowania parametrów generatora VibrosysTM – szczelina powietrzna, strumień magnetyczny, obroty, temperatury
- System monitoringu stanu dynamicznego hydrozespołów
- System monitoringu obiektów stopnia wodnego i elektrowni.